การฝึกสุนัขด้วยคลิกเกอร์

การฝึกสุนัขด้วยคลิกเกอร์

การฝึกด้วยคลิกเกอร์มีประโยชน์ทั้งสำหรับการฝึกสุนัขให้เชื่อฟังคำสั่ง การเรียนรู้ทริกต่าง ๆ หรือแม้แต่การฝึกในกีฬาสุนัข เราจะแนะนำวิธีใช้คลิกเกอร์อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงสิ่งที่ควรคำนึงถึงระหว่างการฝึก

คลิกเกอร์คืออะไร

คลิกเกอร์คือกล่องพลาสติกขนาดเล็กที่มีแผ่นโลหะอยู่ภายใน หากกดลงไป จะเกิดเสียง "คลิก" คลิกเกอร์มีหลากหลายสีและรูปทรง หลายคนเลือกใช้แบบที่มีสายขดเป็นกำไลข้อมือเพื่อความสะดวกในการพกพา

นอกจากนี้ ยังมีคลิกเกอร์บางประเภทที่มาพร้อม 'แท่งกำหนดเป้าหมาย' (target stick) ซึ่งเป็นอุปกรณ์เสริมที่ช่วยให้สามารถชี้นำทิศทางให้สุนัขเคลื่อนที่ไปในทางที่ต้องการได้อย่างแม่นยำ

ข้อดีของการฝึกด้วยคลิกเกอร์

คลิกเกอร์ช่วยบอกให้สุนัขทราบว่าได้ทำสิ่งที่ถูกต้องในช่วงเวลานั้น ๆ ไม่ว่าจะเป็นการตอบสนองต่อคำสั่ง "มา" หรือ "หมอบ" หรือการแสดงทริกต่าง ๆ

โดยทั่วไปสามารถใช้การให้รางวัลด้วยคำชมหรือขนมเป็นการยืนยันพฤติกรรมได้เช่นกัน แต่ทั้งสองวิธีมีข้อจำกัดบางประการ เช่น การให้ขนมต้องใช้เวลาในการหยิบออกจากถุง ซึ่งทั้งยุ่งยากและใช้เวลานาน หากให้รางวัลช้าไปเพียงไม่กี่วินาที สุนัขอาจแสดงพฤติกรรมอื่นขึ้นมาในระหว่างนั้น และเข้าใจผิดว่าได้รับรางวัลจากพฤติกรรมที่ไม่ถูกต้องนั้น โดยเฉพาะเมื่อสุนัขอยู่ห่างจากเจ้าของและไม่สามารถรับรางวัลได้ทันที การใช้คลิกเกอร์จึงช่วยให้การฝึกมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ลดความเข้าใจผิดในการฝึกสุนัข

ความเข้าใจผิดอาจเกิดขึ้นได้ในระดับคำพูด เจ้าของบางคนใช้คำพูดกับสุนัขมากเกินไป จนทำให้มันสับสน

แต่สิ่งที่ส่งผลต่อสุนัขมากที่สุดคือ อารมณ์ที่เปลี่ยนแปลง หากเจ้าของอารมณ์ไม่ดี การพูดว่า "เยี่ยมมาก!" ก็อาจฟังดูแตกต่างจากเวลาที่เจ้าของอารมณ์ดี นอกจากนี้ สุนัขยังให้ความสนใจกับท่าทางของเรา ซึ่งอาจเปลี่ยนไปแต่ละวัน ข้อได้เปรียบของคลิกเกอร์คือสามารถใช้ได้อย่างแม่นยำแม้ในระยะไกล และจะฟังดูเป็นกลางเสมอ

เริ่มต้นฝึกคลิกเกอร์อย่างไร

ในช่วงแรก สุนัขยังไม่เข้าใจคลิกเกอร์และอาจแค่รู้สึกแปลกใจกับเสียง แต่ก็สามารถปรับให้มันเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็ว หากทุกครั้งที่คลิกสุนัขได้รับขนม ความสนใจของมันจะเพิ่มขึ้น ควรเลือกขนมที่สุนัขชื่นชอบมากเป็นพิเศษ ไม่ใช่ขนมที่บางครั้งมันกิน บางครั้งมันปล่อยทิ้ง

เจ้าของสุนัขหลายคนรายงานว่าพวกเขาได้รับผลลัพธ์ที่ดีจาก PLATINUM Click Bits เนื่องจากมีเนื้อสดในปริมาณสูง ทำให้เป็นที่ถูกใจของสุนัข เริ่มต้นโดยให้สุนัขนั่งอยู่ตรงหน้าคุณ จากนั้นคลิกและให้ขนม ทำซ้ำหลายครั้งตลอดทั้งวัน สุนัขส่วนใหญ่เข้าใจได้เร็วว่าการคลิกหมายถึงสิ่งดี ๆ กำลังจะเกิดขึ้นนั่นคือขนม เพื่อทดสอบว่าสุนัขเข้าใจหลักการแล้วหรือไม่ ลองคลิกเพียงครั้งเดียวตอนที่มันหันหลังไป หากมันรีบเข้ามารับรางวัลโดยไม่ได้ถูกเรียก แสดงว่ามันถูกปรับพฤติกรรมให้เข้ากับคลิกเกอร์แล้ว อย่างไรก็ตาม ควรจำไว้ว่าคลิกเกอร์ไม่สามารถใช้แทนการเรียกสุนัขให้กลับมาอย่างแน่นอนได้

ใช้คลิกเกอร์ให้ได้ผล

มี 2 วิธีหลักในการใช้คลิกเกอร์ คือ

1. ใช้แบบสุ่ม (random)
2. ใช้แบบมีแผน (planned)

การใช้แบบสุ่ม คือการดูพฤติกรรมของสุนัขและกดคลิกเกอร์ทุกครั้งเมื่อมันทำสิ่งที่ดี ๆ ตัวอย่างเช่น เมื่อมันหันมามองคุณขณะเดินโดยไม่มีสายจูง ควรให้รางวัลตั้งแต่ยังเป็นลูกสุนัข พราะจะช่วยลดปัญหาในอนาคตที่สุนัขอาจไม่ตอบสนองต่อคุณอีกต่อไป เช่นเดียวกัน คุณสามารถคลิกได้เมื่อสุนัขไม่สนใจทำสิ่งนั้น เมื่อเสียงกริ่งประตูดังขึ้นแล้วไม่เห่าเสียงดัง หรือไม่กระโดดใส่แขกที่มาหา แทนที่จะมองหาพฤติกรรมที่ไม่ต้องการเพื่อจะทำโทษ ควรมองหาพฤติกรรมที่ดีและเสริมแรงเชิงบวก สิ่งนี้จะช่วยให้สุนัขมีแนวโน้มแสดงพฤติกรรมดี ๆ ซ้ำเพื่อรับรางวัลที่มันชื่นชอบ

การฝึกคลิกเกอร์แบบมีเป้าหมาย

นอกเหนือจากการให้รางวัลกับพฤติกรรมที่ดี ๆ แบบสุ่มแล้ว ยังสามารถใช้คลิกเกอร์ในการฝึกทักษะเฉพาะทางกับสุนัขได้ เช่น ‘นั่ง (sit)’ ‘หมอบ (down)’ ‘รอ (stay)’  ‘มา (come)’ และ ‘ชิด (heel)’

ทุกพฤติกรรมที่ต้องการสามารถยืนยันด้วยการคลิกและให้ขนม เมื่อเวลาผ่านไป คำสั่ง และอาจรวมถึงสัญญาณมือ จะเชื่อมโยงกับพฤติกรรมนั้น ๆ

ข้อแนะนำในการฝึก:

• ในช่วงเริ่มต้น ควรฝึกโดยไม่มีสิ่งรบกวน และค่อย ๆ เพิ่มระดับความยาก
• หากสุนัขทำไม่ได้ อย่าดุ ให้ข้ามไปก่อน หากไม่แน่ใจ ควรถอยกลับหรือหยุด
• การพัฒนาไปในทางที่ถูกต้องควรได้รับการเสริมแรงเชิงบวก แม้จะยังไม่สมบูรณ์แบบ 100% ก็ตาม

การฝึกคลิกเกอร์สำหรับทักษะขั้นสูง

ในชีวิตประจำวัน เจ้าของสุนัขที่ใช้คลิกเกอร์ไม่ได้มีให้เห็นบ่อยนัก แต่สถานการณ์จะแตกต่างออกไปที่ลานฝึกสุนัข คลิกเกอร์จะถูกใช้ค่อนข้างบ่อยในการฝึกสุนัขให้เชื่อฟังและเต้นรำ เนื่องจากการฝึกเหล่านี้ต้องการทักษะที่ซับซ้อน

วิธีฝึก:

• การฝึกต้องถูกแยกออกเป็นขั้นตอนเล็ก ๆ และมีการคลิกเพื่อให้รางวัลในแต่ละขั้น

ข้อควรระวัง:

• อย่าคาดหวังมากเกินไป โดยเฉพาะช่วงเริ่มต้น สุนัขบางตัวอาจหมดความสนใจหลังจากไม่กี่นาที
• ควรรู้สึกดีกับความสำเร็จ แม้ว่าจะสามารถฝึกได้เพียง 1-2 ท่าเท่านั้นก็ตาม

หากฝึกไม่สำเร็จ ควรจบการฝึกด้วยแบบฝึกที่สุนัขสามารถทำได้ เพื่อให้การฝึกจบลงด้วยประสบการณ์ที่ดี