โรคผิวหนังในแมว

 

โรคผิวหนังในแมว

แมวมักเลียขนเป็นประจำเพื่อทำความสะอาดตัวเอง และบางครั้งก็มีการเกาไปด้วย อย่างไรก็ตาม หากพฤติกรรมนี้เกิดขึ้นบ่อยผิดปกติ อาจเป็นสัญญาณว่าแมวเป็นโรคผิวหนัง แน่นอนว่าโรคผิวหนังมักมาพร้อมกับอาการอื่น ๆ อีกมากมาย และสาเหตุก็อาจมาจากปรสิต เชื้อรา หรือแม้แต่โรคภูมิแพ้ หากสงสัยว่าแมวเป็นโรคผิวหนัง ควรพาไปพบสัตวแพทย์ทันที เพราะหากปล่อยไว้อาจทำให้อาการแย่ลง ส่งผลให้เกิดปัญหาผิวหนังเรื้อรังหรือปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ได้ แมวมีความไวต่อความเครียดมากกว่าสัตว์อื่น ๆ และปัจจัยทางจิตใจก็อาจเป็นสาเหตุของการเลียมากเกินไป ซึ่งนำไปสู่ปัญหาผิวหนังได้

สาเหตุของโรคผิวหนังในแมว

สาเหตุของโรคผิวหนังในแมวอาจแตกต่างกันไป บางอย่างสามารถสังเกตเห็นได้ง่าย เช่น ปรสิต (เห็บ หมัด ไร) โดยการตรวจขนของแมวเป็นประจำ อย่างไรก็ตาม สาเหตุอื่น ๆ จำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยจากสัตวแพทย์

สาเหตุที่เป็นไปได้ของโรคผิวหนังในแมว:

• ปรสิต (เช่น เห็บ หมัด ไร ฯลฯ)
• เชื้อราที่ผิวหนัง (เช่น โรคแผลพุพอง หรือการติดเชื้อยีสต์)
• การติดเชื้อแบคทีเรีย
• อาการแพ้อาหาร
• สารก่อภูมิแพ้ในสิ่งแวดล้อม (เช่น ละอองเกสร ฝุ่น หรือเชื้อรา)
• อาหารที่ไม่เหมาะสม หรือภาวะขาดสารอาหาร
• ความเครียด
• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด

หมายเหตุ: การติดเชื้อบางชนิดสามารถแพร่ไปยังสมาชิกครอบครัวที่เป็นสัตว์เลี้ยงตัวอื่น ๆ ได้อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะ เชื้อราที่ผิวหนัง ซึ่งสามารถแพร่จากสัตว์สู่คนและมักรักษาได้ยาก

จะรู้ได้อย่างไรว่าแมวเป็นโรคผิวหนัง

ขึ้นอยู่กับสาเหตุ อาการอาจไม่แสดงให้เห็นทันที ดังนั้น ไม่ควรเลื่อนการพาแมวไปพบสัตวแพทย์ หากพบอาการใดอาการหนึ่งหรือหลายอาการต่อไปนี้ ก็อาจเป็นไปได้ว่าปัญหานี้รบกวนแมวมานานแล้ว

อาการที่พบได้ในแมวที่เป็นโรคผิวหนัง

• ผิวหนังระคายเคือง (มีสะเก็ด บวม หรือแดงร่วมกับตุ่มหนอง)
• เกามากผิดปกติเนื่องจากอาการคัน
• เลียบางจุดของร่างกายอย่างหนัก
• ลักษณะขนเปลี่ยนไป (ขนยุ่งและไม่เงางาม)
• ขนร่วงหนักเป็นหย่อม ๆ
• มีพฤติกรรมถูตัว กลิ้ง หรือไถตัวบ่อยขึ้น
• ผิวแห้งและลอกเป็นขุย
• ผิวแตกหรือเป็นรอยแผล
• กลิ่นตัวเปลี่ยนไป
• มีแผลเปิดหรือแผลที่มีหนองหรือเลือดไหลออกมา (เพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อ)
• พฤติกรรมเปลี่ยนแปลง (กระวนกระวายหรือหงุดหงิดง่าย)

 

การวินิจฉัยและการรักษา

การตรวจสอบสภาพผิวหนังและขนของแมวอย่างสม่ำเสมอและละเอียดถี่ถ้วนสามารถช่วยให้พบปัญหาผิวหนังได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น เพราะปรสิต เช่น หมัดและเห็บ สามารถตรวจพบได้ง่ายหากฝึกสังเกต อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ทุกปัญหาจะสามารถเห็นได้ด้วยตาเปล่า ดังนั้น หากแมวแสดงอาการข้างต้นอย่างน้อยหนึ่งอย่าง คุณควรพาไปพบสัตวแพทย์ทันที สัตวแพทย์ไม่เพียงแต่มีความชำนาญในการวินิจฉัย แต่ยังมีวิธีตรวจเฉพาะทาง เช่น การตรวจตัวอย่างผิวหนัง การขูดผิวหนัง การตรวจชิ้นเนื้อ หรือการตรวจตัวอย่างขน ซึ่งสามารถช่วยในการตรวจหาเชื้อโรค เช่น เชื้อราที่ผิวหนังได้ นอกจากนี้ การตรวจเลือดยังสามารถช่วยวินิจฉัยความผิดปกติของระบบเผาผลาญอาหารหรือการติดเชื้อได้ และ การทดสอบภูมิแพ้สามารถให้ข้อมูลเพิ่มเติมหากสงสัยว่ามีอาการแพ้จากสิ่งแวดล้อม อวัยวะที่เกี่ยวข้องกับผิวหนังอย่างเช่นหูก็ควรได้รับการตรวจเป็นประจำเช่นกัน เพื่อดูความผิดปกติ เช่น รอยแดง การหลั่งสารคัดหลั่งมากเกินไป หรือบาดแผลต่าง ๆ และควรให้สัตวแพทย์ตรวจสอบหากจำเป็น

 

สิ่งสำคัญคือ สัตวแพทย์จะเป็นผู้เลือกแนวทางการรักษาและควรปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด โรคผิวหนังในแมวมักตรวจพบได้ยาก และบ่อยครั้งก็ไม่สามารถระบุสาเหตุได้ชัดเจน หากเป็นกรณีเช่นนี้ แมวมักจะได้รับการรักษาตามอาการ เช่น การให้คอร์ติโซนและยาปฏิชีวนะ หากจำเป็น อาจต้องใช้การรักษาเพิ่มเติม เช่น ยากำจัดปรสิต ยาต้านเชื้อราที่ผิวหนัง หรือการรักษาด้วยเลเซอร์เฉพาะทาง

การรักษาและดูแลผิวหนังควบคู่กันหรือต่อเนื่องด้วยผลิตภัณฑ์บำรุงผิวจากธรรมชาติก็มีประโยชน์เช่นกัน แต่ควรปรึกษาสัตวแพทย์ผู้ดูแลก่อนใช้เสมอ

เมื่อโรคผิวหนังได้รับการรักษาจนหายดีแล้วและแมวของคุณกลับมาสดใสอีกครั้ง คุณยังสามารถช่วยฟื้นฟูผิวที่เครียดจากอาการเจ็บป่วยด้วยผลิตภัณฑ์ดูแลผิวจากธรรมชาติ เช่น Skin Care Wound และ Healing Balm ของเราได้ด้วย

 

หากแมวมีปัญหาผิวหนังเนื่องจากอาการแพ้อาหาร สามารถใช้วิธีการกำจัดอาหารที่อาจเป็นสาเหตุออกไป เพื่อระบุว่ามีส่วนผสมใดที่ทำให้เกิดอาการแพ้ อย่างไรก็ตาม เช่นเดียวกับการรักษาภายนอกหรือการใช้ยา การเปลี่ยนอาหารควรทำตามคำแนะนำของสัตวแพทย์เท่านั้น

การป้องกัน: จะป้องกันโรคผิวหนังในแมวได้อย่างไร

การดูแลขนอย่างสม่ำเสมอเป็นสิ่งสำคัญเพื่อช่วยป้องกันโรคผิวหนัง แม้ว่าแมวจะดูแลขนเองได้เป็นส่วนใหญ่ แต่ก็ยังมีเหตุผลหลายประการที่เจ้าของควรช่วยสนับสนุนกระบวนการดูแลขนของแมว

• การแปรงขนช่วยให้ตรวจสอบสภาพขนและผิวหนังได้อย่างแม่นยำ สามารถช่วยให้เจ้าของพบปรสิตภายนอกที่อาศัยอยู่บนตัวแมว เช่น หมัดและเห็บ ได้ง่ายขึ้น และนำแมวไปรับการรักษากับสัตวแพทย์
• หากแมวเคยมีหมัด ควรพิจารณาถ่ายพยาธิ เพราะหมัดอาจเป็นพาหะของพยาธิตัวตืดได้ หากแมวกินหมัดเข้าไป อาจเกิดการติดพยาธิต่อเนื่องและสร้างความไม่สบายตัวให้แมวอย่างมาก
• ตามสภาพแวดล้อมของแมว อาจจำเป็นต้องใช้ยาป้องกันปรสิตภายนอกตามคำแนะนำของสัตวแพทย์ ซึ่งจะช่วยป้องกันโรคผิวหนังได้อีกทางหนึ่งด้วย
• ควรสังเกตพฤติกรรมของแมวเป็นประจำ เพื่อให้สามารถตรวจพบการเปลี่ยนแปลงในระยะเริ่มต้นได้ แมวที่มีพฤติกรรมเปลี่ยนไปอาจกำลังรู้สึกไม่สบาย ซึ่งอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพ
• การเสริมสร้างสมดุลของผิวหนังด้วยผลิตภัณฑ์ดูแลเฉพาะทางก็มีบทบาทสำคัญในการป้องกันโรคผิวหนังในแมว

 

สิวในแมว: สิวแมว

แมวสามารถเป็นสิวได้เช่นกัน แม้ว่าแมวจะไม่สนใจรูปลักษณ์ภายนอกเหมือนมนุษย์ แต่สิวและสิวหัวดำสามารถติดเชื้อและทำให้เกิดความไม่สบายตัวและเจ็บปวดได้ โดยทั่วไปแล้ว สิวแมวไม่เป็นอันตราย แต่อาจเกิดการติดเชื้อแทรกซ้อน ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาอย่างรวดเร็วจากสัตวแพทย์เพื่อความสุขและสุขภาพที่ดีของแมว สิวมักเกิดขึ้นบริเวณคางของแมว จึงเรียกว่า สิวใต้คาง ในบางกรณีที่พบได้น้อย อาจเกิดบริเวณรอบปากและจมูก ควรกำจัดสิวหัวดำทันทีเพื่อป้องกันการติดเชื้อ

อาการของสิวในแมว

• สิวหัวดำ ตุ่มหนอง และสิวอักเสบ มักพบบริเวณคาง
• ถูหัวและเกามากขึ้น
• มีความไวต่อความเจ็บปวดในบริเวณที่เป็นสิว
• อาจปฏิเสธการกินอาหารเนื่องจากความเจ็บปวด
• อ่อนเพลีย
• มีพฤติกรรมต่อต้านหรือหงุดหงิดง่าย

เนื่องจากอาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของโรคอื่น ๆ หรือการติดไรในผิวหนัง การวินิจฉัยที่แม่นยำและการรักษาที่เหมาะสมจึงจะต้องดำเนินการโดยสัตวแพทย์เท่านั้น

 

 

โรคผิวหนังในแมวที่เกิดจากความเครียด: โรคขนร่วงจากสาเหตุทางจิตใจ

ภาวะนี้หมายถึงพฤติกรรมเลียขนมากเกินไปหรือการดูแลขนแบบหมกมุ่นในแมว Alopecia เป็นศัพท์เฉพาะทางการแพทย์ที่หมายถึงโรคขนร่วง ในกรณีของโรคขนร่วงจากสาเหตุทางจิตใจ อาการขนร่วงเกิดจากพฤติกรรมการเลียขนอย่างหนักของแมว ซึ่งไม่ได้มาจากสาเหตุทางร่างกาย แต่เกิดจากปัจจัยทางจิตใจ เช่น ความเครียด เพื่อให้สามารถวินิจฉัยโรคนี้ได้ ต้องตัดสาเหตุทางร่างกายออกไปก่อน ความเครียดของแมวอาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงในชีวิตประจำวัน เช่น การย้ายบ้าน สมาชิกใหม่ในครอบครัว ความขัดแย้งกับสัตว์เลี้ยงตัวอื่น การเปลี่ยนอาหาร หรือแม้แต่ความเหงาและความเบื่อหน่าย

อาการต่อไปนี้อาจเป็นสัญญาณของโรคขนร่วงจากสาเหตุทางจิตใจ:

• เลียขนและทำความสะอาดตัวเองมากผิดปกติ
• มีขนร่วงเป็นหย่อม ๆ ในบริเวณที่แมวสามารถเข้าถึงได้ง่าย เช่น หน้าท้อง อุ้งเท้า หรือด้านในของต้นขา
• อาจมีจุดอักเสบ ของเหลวไหลออกมา หรือมีเลือดไหล เนื่องจากแบคทีเรียบนลิ้นของแมว
• ผิวหนังแดงและบวม

การจัดการกับโรคนี้

ต่างจากโรคผิวหนังอื่น ๆ ในแมว สัตวแพทย์สามารถรักษาอาการได้ แต่ไม่สามารถแก้ไขสาเหตุได้โดยตรง เจ้าของแมวต้องช่วยสร้างสภาพแวดล้อมที่ลดความเครียดให้ได้มากที่สุดและกำจัดตัวกระตุ้นความเครียด แน่นอนว่า สัตวแพทย์สามารถให้คำแนะนำและช่วยค้นหาสาเหตุได้ แต่บ่อยครั้งที่สาเหตุของพฤติกรรมผิดปกติอาจไม่ชัดเจน

 

การติดเชื้อราในแมวมีลักษณะอย่างไร?

การติดเชื้อราในแมวสามารถเกิดขึ้นได้ทุกส่วนของร่างกาย แต่เป็นโรคที่ตรวจพบได้ยาก เนื่องจากอาการต่าง ๆ อาจบ่งชี้ถึงโรคผิวหนังอื่น ๆ ในแมวได้ อีกทั้งเชื้อราที่ติดแมวไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เพราะเชื้อเหล่านี้เป็นสปอร์ขนาดเล็กที่สามารถแพร่กระจายได้ง่ายเพียงแค่ปัดมันออกไป

อาการที่มักพบในบริเวณที่ติดเชื้อ ได้แก่

• ขนร่วงเป็นหย่อม ๆ บริเวณใบหน้า หู หรือขา (โรคขนร่วง)
• ผิวแห้งหรือมันผิดปกติ
• เล็บอักเสบ
• การอักเสบของรูขุมขนและ/หรือเนื้อเยื่อไขมันใต้ผิวหนัง
• สามารถดึงขนบริเวณขอบของผิวหนังที่มีการเปลี่ยนแปลงออกได้ง่าย

แมวทุกตัวสามารถติดเชื้อราได้ แต่บางตัวมีความเสี่ยงสูงเป็นพิเศษ ได้แก่:

• ลูกแมวอายุน้อย
• แมวที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอหรือมีบาดแผลที่ผิวหนัง (เช่น จากปรสิต) ซึ่งทำให้สปอร์เชื้อราสามารถเข้าสู่ผิวหนังได้ง่ายขึ้น
• แมวเปอร์เซีย มีพันธุกรรมที่เอื้อต่อการเกิดโรค
• แมวที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อบอุ่นและชื้น (เช่น แถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน)
• แมวจรจัด
• แมวที่อาศัยร่วมกันหรือมีการสัมผัสกับสัตว์อื่นจำนวนมาก

หากสงสัยว่าแมวติดเชื้อรา จำเป็นต้องพาแมวไปพบสัตวแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยที่ถูกต้อง โดยสัตวแพทย์จะใช้แสงพิเศษ (Wood’s lamp) ตรวจสอบแมว นอกจากนี้ยังสามารถใช้วิธีตรวจเส้นขนภายใต้กล้องจุลทรรศน์ (Trichogram) และ การเพาะเชื้อราเพื่อยืนยันการติดเชื้อได้อีกด้วย

โรคเรื้อนในแมวมีลักษณะอย่างไร

โรคเรื้อนเกิดจากไรในแมว เช่นเดียวกับในสุนัข ไรบางชนิด เช่น ไรขุดใต้ผิวหนังและ/หรือไรขี้เรื้อน จะโจมตีผิวหนังของแมว สัตว์คล้ายแมงมุมเหล่านี้จะแพร่กระจายไปทั่วร่างกายของแมว โดยเริ่มจากบริเวณหัว วางไข่เพื่อเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็ว และสามารถเจาะเข้าไปใต้ผิวหนังได้

เนื่องจากไรมักจะเริ่มเกาะอยู่บริเวณหัวเป็นหลัก อาการแรกจึงมักปรากฏในบริเวณนี้ก่อน โดยมีลักษณะดังนี้:

• ขนร่วงบริเวณคอ หัว และหู
• เกาบริเวณดังกล่าวอย่างรุนแรง
• เกิดสะเก็ดสีเหลืองอมเทาและหลุดลอกเป็นขุย
• ผิวหนังบริเวณที่ติดเชื้อมีการอักเสบ
• สั่นหัวบ่อย ๆ
• เอียงหัวและหูตกลง
• ผิวด้านนอกของหูมีสีเข้มขึ้น
• มีกลิ่นไม่พึงประสงค์
• มีแผลและสะเก็ดบริเวณอุ้งเท้า

โรคเรื้อนในแมวติดต่อได้ง่ายมาก และไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในแมวจรจัดเท่านั้น หากสงสัยว่าแมวติดโรคเรื้อน ควรพาไปพบสัตวแพทย์ทันที